Yükseköğretim Kurulu Başkanı Erol Özvar, piyasayla, istihdamla, kültür, sanat ve edebiyatla bağı azalmış programları kademeli olarak dönüştürme yolunda somut adımlar attıklarını belirterek, “İstihdam konusu Yükseköğretim Kurulunun en önemli vizyonlarından biridir. Üç yıldır yaptığımız çalışmalarla istihdama duyarlılığı azalmış programlar sistemin dışına çıkarılmaktadır.” dedi.

Özvar Cumhurbaşkanlığı İnsan Kaynakları Ofisi desteğiyle ODTÜ tarafından düzenlenen "Kariyer Planlamasını Yeniden Şekillendirme: Boşlukları Kapatma" konferansının açılışında yaptığı konuşmada, üniversite ve kariyer ilişkisinin küresel düzeyde ele alındığını, G-20’de de bu konunun yoğun bir şekilde tartışıldığını belirterek, yükseköğretimin küresel ölçekte ön plana taşınmasının istihdam piyasalarıyla yükseköğretimin ele aldığı konuların son yıllarda giderek daha fazla iç içe geçmesinden kaynaklandığını ifade etti.

Özvar, “Yükseköğretimin, ülkelerin sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyiyle ve farklı sektörlerle uyum içinde bulunmasını sağlamak, artık kaçınılmaz hale gelmiştir.” dedi.

Özvar, Yükseköğretim Kurulu olarak küresel gelişmelerin sosyo-ekonomik kalkınmaya imale edilmesini ve yükseköğretimin stratejik bir yaklaşımla sürekli yeni politikalarla tahkim edilmesini amaçladıklarını ve bu yönde çalışmalar yaptıklarını vurguladı.

Yükseköğretime yönelik talebin küresel ölçekte artmakta olduğunu, endüstrileşme, teknolojik ilerleme ve bilimsel gelişmeler başta olmak üzere, bütün dönüşümlerde üniversitelerin merkezi bir rol oynadığını belirten Özvar şöyle devam etti:

“Üniversite eğitimi, değişen ve dönüşen dünyada kariyer elde etmenin en önemli aşaması olarak görülmektedir. Genç ve dinamik nüfusumuzun üniversiteye erişim talebi canlılığını korumaktadır. Bu yoğun ve güçlü talebe, doğru politikalarla cevap vermek önceliklerimizden biridir. Yükseköğretim Kurulu olarak ülkemizin yükseköğretimde sahip olduğu kapasitenin ve gücün önemini vurgularken, diğer taraftan yükseköğretimimizin kalitesini daha da yükseltme irademizi her platformda ifade ediyoruz.”

Özvar, temel hedeflerinden birinin üniversitelerin uluslararası alandaki saygınlıklarını ve görünürlüklerini yükseltmek olduğunu belirterek “Akademisyenlerimizin etki değeri yüksek, nitelikli bilimsel yayınlarının ve projelerinin sayısını artırmak istiyoruz. Ar–Ge faaliyetlerini teşvik ediyoruz. Ülkemizin her alanda ihtiyaç duyduğu nitelikli beşerî sermayeyi artırmak başta olmak üzere kaliteyi önceleyen bir anlayışla hareket ediyoruz.” dedi. 

“İstihdam, gelecek vizyonumuz”

Yükseköğretim Kurulunun gelecek vizyonunda önemli yer tutan hususlardan birinin de istihdam olduğunu ifade eden Özvar, “Piyasayla, istihdamla, kültür, sanat ve edebiyatla bağı azalmış programları kademeli olarak dönüştürme yolunda somut adımlar atıyoruz. Üniversite mezunlarımızın sadece Türkiye’de değil, küresel piyasalardaki imkanlara göre de kendilerini yetiştirmeleri için gerekli program dönüştürme süreçlerini sürdürüyoruz.” dedi.

Türkiye’nin, sadece kendisine yakın bölgelerde değil, Afrika, Latin Amerika ve Uzak Doğu gibi daha uzak coğrafyalarda da nitelikli insana ihtiyaç duyduğunu ve küresel vizyonunun gerektirdiği beşeri sermayenin bilincinde hareket ettiğini vurgulayan Özvar şöyle devam etti: 

“Bu anlayışla, ülkemizin milli ve küresel vizyonumuzun ihtiyaç duyduğu nitelikli beşerî sermayeyi destekleyecek istihdam odaklı programları devreye sokarken, işlevini kaybeden programları sistem dışına çekmeye devam ediyoruz. Bundan sonraki dönemde, bu yöndeki eğilimin daha da güçlenmesi söz konusu olacaktır.”

Yükseköğretim Kurulunun açtığı yeni programlar arasında yapay zekâ, yazılım ve dijital teknolojilerin öne çıktığını vurgulayan Özvar, “2024-2025 eğitim-öğretim yılında, 20 üniversitemizde yapay zekâ alanında 51’i ön lisans ve 20’si lisans olmak üzere toplam 71 yeni programa öğrenci alınacaktır. Dünyada yapay zekâ, yazılım ve dijitalleşme konusunda gerçekleşen büyük dönüşümden ve ilerlemeden ülke olarak uzak durmamız söz konusu olmayacaktır.” şeklinde konuştu.

“Diploma her kapıyı açan bir anahtar değil”

Özvar, üniversitede elde edilen akademik ve teorik birikimin gençlerin geleceği açısından çok önemli olduğunu ancak üniversite hayatını bununla sınırlı görmemek gerektiğini belirterek, “Diploma çok kıymetlidir. Ama tek başına her kapıyı açabilecek bir anahtar değildir.” dedi. Üniversite eğitiminin bir diploma sağladığını ancak doğrudan bir meslek kazandırmadığını vurgulayan Özvar konuşmasını şöyle sürdürdü:

“Üniversiteler ders dışı kazanımların elde edildiği, kültürel ve sosyal becerilerin geliştirildiği, insana yeni ufuklar açan kurumlardır. Hangi üniversitede ve hangi bölümde okursa okusun, gençler kendilerini geliştirmekten ve yeni kazanımlar elde etmekten asla vazgeçmemelidir. Teoriye dayalı öğrenmelerin yanında kendilerini geleceğe hazırlayacak uygulamalara ve ders dışı kazanımlara önem vermelidirler. Yükseköğretim Kurulu olarak, bizler de üniversite öğrencilerine yeni kariyer imkanları ve yeni ufuklar kazandırmak için önemli çalışmalar yürütüyoruz.”

“Mikro yeterliliklerin kredilendirilmesi sürecini başlatıyoruz”

Özvar, son dönemde üzerinde titizlikte çalıştıkları konulardan birinin mikro yeterlilikler olduğunu belirtti.

Avrupa Yükseköğretim alanında son yıllarda üzerinde ciddiyetle durulan mikro yeterliliklerin, yükseköğretim ve sektörler açısından dönüştürücü bir etkiye sahip olacağını anlatan Özvar, “Avrupa Yükseköğretim Alanındaki düzenlemelerle uyumlu usul ve esaslar belirlemek üzere paydaşlarımızla yürüttüğümüz çalışmaları en kısa sürede tamamlamayı ve mikro yeterliliklerin kredilendirilmesi sürecini başlatmayı ümit ediyoruz.” şeklinde konuştu. Özvar şöyle devam etti:

“Üniversite öğrencilerimizin Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Akademisi ve Savunma Sanayii Akademisi gibi kurumlardan dersler alması ve bunların kredilendirilmesi için önemli çalışmalar gerçekleştirdik. Bunlar önümüzdeki dönemde yaygın bir şekilde uygulamaya geçecektir. Ayrıca çeşitli meslek örgütleri, sanayi odaları ve organize sanayii bölgelerinin yönetimleriyle de ortak projeler marifetiyle yakın iş birlikleri gerçekleştiriyoruz.”

Özvar, konuşmasında yabancı dilin önemine de vurgu yaparak, “Artık tek yabancı dille yetinilmemesi, en az iki veya üç yabancı dil öğrenmek hedeflenmelidir. Farkı yaratacak olan husus, nitelikli bir üniversite eğitiminin alınmasının yanı sıra, kaç yabancı dilin hangi düzeyde bilindiği olacaktır. Bunu önemli bir mesaj olarak gençlere iletmek isterim.” ifadelerini kulandı.

Konferansın açılışında Yükseköğretim Kurulu Başkanı Erol Özvar’ın yanı sıra Cumhurbaşkanlığı İnsan Kaynakları Ofisi Başkanı Doç. Dr. Salim Atay, ODTÜ Rektörü Prof. Dr. Mustafa Verşan Kök ve ODTÜ Kariyer Merkezi Başkanı Prof. Dr. Eren Kalay birer konuşma yaptı.

- Cumhurbaşkanlığı İnsan Kaynakları Ofisi Başkanı Doç. Dr. Salim Atay-

Cumhurbaşkanlığı İnsan Kaynakları Ofisi Başkanı Doç. Dr. Salim Atay yaşam boyu kariyer planlamasının öneminin anlaşılmaya başlandığını belirterek, "Kişiler adına karar vermek değil ama onlara alternatifleri, seçenekleri göstermemiz gerekiyor. Yaşam boyu kariyer planlama işi gerçekte varmış, ben 15 yıl sonra farkına vardım." dedi.

Ofis'in geliştirdiği Kariyer Kapısı, Yetenek Kapısı, Ulusal Staj Programı gibi orijinal dijital ortam ve araçların "fırsat eşitliği, şeffaflık ve liyakat" ilkeleri doğrultusunda çalıştığını anlatan Atay, geliştirilen Erken Dönem Kariyer Destek Sistemi ile öğrenciyi liseden itibaren desteklediklerini, liseden sonra da üniversite kariyer merkezlerinde kariyer planlama dersi verdiklerini ifade etti.

-ODTÜ Rektörü Prof. Dr. Mustafa Verşan Kök-

ODTÜ Rektörü Prof. Dr. Mustafa Verşan Kök de konferanslarda kariyer planlamasının derinlemesine ele alınacağını, ana temanın iş yaşamına geçiş, kariyer hizmeti ve yapay zeka olduğunu aktardı.

Mezunların iş dünyasında karşılaşacakları zorluklara hazırlıklı olmalarını sağlamak için eğitim kurumları, işverenler ve hükümetlerin iş birliği yapmaları gerektiğine dikkati çeken Kök, geçiş sürecinde yeterli rehberlik alan bireylerin, iş hayatına daha hızlı uyum sağladıkları ve kariyerlerinde daha başarılı olduklarının gözlemlendiğini vurguladı.

-Johns Hopkings Üniversitesi Rektör Yardımcısı Dr. Farouk Dey-

Konferansın ilk oturumunda San Francisco Eyalet Üniversitesinden Elif Balın ve Johns Hopkins Üniversitesi Rektör Yardımcısı Dr. Farouk Dey birer sunum yaptı.

Dr. Farouk Dey, sunumunda üniversitenin, her öğrenci için durup düşünmek ve nihayetinde hayatında neyi başarmak istediğine karar vermek için harika bir fırsat olduğunu belirtti.

Çeşitli üniversitelerde yaptığı çalışmalarda, ne yapmak istediklerinden tam olarak emin olmayan pek çok öğrenciyle karşılaştığını belirten Dey, yaşam tasarımını öğrencilerin kendileri için oluşturdukları mecazi bir yola benzetti.

Öğrencilerin kendi içsel ilgi alanlarına odaklanmaları ve bunu bu yolun hangi yöne gideceğini belirlemek için kullanmaları gerektiğini ifade eden Dey, çağımızda başarılı olmanın yolunun “Merak”, “Deneyim” ve “Bağlantılar”dan geçtiğini vurguladı.

"Bazı insanların yaptığı hata, yürümeden önce tüm yolu açmaları gerektiğini düşünmeleridir. Yaşam tasarımı, her seferinde yoldaki bir taşı alarak yolu açmakla ilgilidir." ifadelerini kullanan Dey, öğrencilere “Tren istasyonunda sadece beklerseniz, konforunuzu korursunuz ama o trenin nereye gideceğini sürekli merak edersiniz. Treni izlemek yerine binin ve gidin.” önerisinde bulundu.

Öğrencilerin en sık karşılaştıkları sorunlardan birinin üniversiteden sonra hayatlarında ne yapmak istediklerini bulmak olduğunu söyleyen Dey, bunun için, uygulamalı çalışma yoluyla deneyim kazanma fırsatlarını takip etmeniz gerekiyor. Seçenekleri denemek için zaman ayırın." dedi.

Konuşmasında sosyal mobilitenin de önemine işaret eden Dey, lisans deneyimlerine dönüp baktıklarında “Keşke daha fazla kampüs grubuna ve etkinliğine katılsaydım” diyen pek çok öğrenci tanıdığını belirterek öğrencilere daha sonra pişman olmamaları için öğrenci gruplarına katılmalarını ve bağlantılarını artırmaları tavsiyesinde bulundu.

24-26 Haziran tarihlerinde gerçekleştirilen konferansta, öğrenci ve mezunların iş hayatına geçişindeki eksikleri gidermek için yükseköğretim, kariyer hizmetleri ve çeşitli sektörlerden uzmanların bir araya geldiği konferansta, yaşam boyu kariyer planlama becerileriyle iş dünyasına uyum sağlamada yapay zeka ve diğer teknolojilerin ortaya çıkan rolü de dahil olmak üzere kariyer hizmetlerindeki en iyi uygulamalar ele alınacak.

Haber | Nurcan Kongur yenimedyagazetesi